Tương tác sinh học là những tác động, quan hệ khi tiếp xúc nhau giữa các sinh vật trong cộng đồng sinh thái. Trong thế giới tự nhiên, không có sinh vật nào tồn tại trong sự cô lập tuyệt đối và do đó mọi sinh vật phải tương tác với môi trường và tương tác với các sinh vật khác. Sự tương tác của sinh vật với môi trường của nó là nền tảng cho sự tồn tại của sinh vật đó và chức năng của toàn bộ hệ sinh thái.
Tương tác giữa sinh vật và vô sinh vật
Các sinh vật sống thích nghi với môi trường sinh học của chúng để tồn tại. Ví dụ, động vật có vú trong môi trường lạnh cần lông dày để giữ ấm. Các loài động vật như mối, kiến và thỏ đào hang dưới đất để trú ẩn.
Một trong những tương tác quan trọng nhất trong hệ sinh thái giữa môi trường sinh học và phi sinh học là quang hợp – một phản ứng hóa học xảy ra trong hầu hết sự sống trên trái đất. Thực vật và tảo sử dụng ánh sáng mặt trời, nước và carbon dioxide để tạo ra năng lượng mà chúng cần để phát triển thông qua quá trình quang hợp. Một sản phẩm quan trọng của quang hợp là oxi, mà động vật cần để thở.
Thực vật và tảo cũng hấp thụ các vitamin và khoáng chất thiết yếu cần thiết cho sự sống từ môi trường. Động vật ăn thực vật và tảo và hấp thụ các vitamin và khoáng chất. Động vật ăn thịt ăn động vật khác và có được năng lượng và chất dinh dưỡng từ chúng. Đây là cách chất dinh dưỡng di chuyển từ hệ sinh thái phi sinh vật sang sinh vật.
Tương tác giữa các sinh vật sống
- Hỗ sinh
Sự hỗ sinh xảy ra khi cả hai sinh vật cùng được hưởng lợi từ sự tương tác. Một ví dụ về hỗ sinh trong các hệ sinh thái tự nhiên là một sinh vật cộng sinh được gọi là địa y.
Địa y bao gồm nấm và tảo hoặc vi khuẩn lam. Chúng là những người đầu tiên của các hệ sinh thái mới. Nấm cung cấp một lá chắn bảo vệ cho tảo hoặc vi khuẩn (thường cần điều kiện thủy sinh) phát triển.
Các loài tảo và vi khuẩn lam làm nhiệm vụ quang hợp, chúng tự tạo ra thức ăn từ ánh sáng mặt trời. Tảo hoặc vi khuẩn chia sẻ thức ăn với nấm và nấm bảo vệ chúng. Như vậy, cả hai sinh vật đều có lợi.
- Hội sinh
Đôi khi chỉ có một sinh vật được hưởng lợi từ sự tương tác. Điều này được gọi là sự hội sinh. Một ví dụ về hội sinh là sự tương tác giữa cá mập và cá ép.
Cá ép còn được gọi là cá bám tàu. Chúng sống ở vùng biển nhiệt đới ấm áp và sống hội sinh với cá mập và các động vật biển lớn khác. Cá ép bám vào cá mập để di chuyển nhờ, nhờ những giác hút của chúng. Cá mập hoặc động vật khác không nhận được bất cứ lợi ích gì từ cá ép. Nhưng loài cá này cũng không làm tổn thương cá mập.
- Ký sinh
Ký sinh là sự tương tác mà một sinh vật có lợi, nhưng sinh vật kia bị tổn hại. Hầu hết chúng ta đều quen thuộc với ký sinh trùng. Nếu bạn đã từng đi bơi ở hồ hoặc sông, bạn có thể đã nghe nói về một loại ký sinh trùng được gọi là con đỉa. Đỉa là loài giun không xương sống mà miệng của chúng hoạt động như một cái hút. Chúng bám vào những nạn nhân để hút máu, đánh cắp chất dinh dưỡng.Nạn nhân bị mất máu trong khi đỉa lấy thức ăn từ máu sau khi hút.
- Động vật ăn thịt – Con mồi
Một động vật ăn thịt một loài khác được gọi là tương tác của động vật ăn thịt. Một ví dụ phổ biến của động vật săn mồi và con mồi là chó sói và hươu.
Hươu là động vật ăn cỏ, chăn thả trong rừng và đồng cỏ. Chúng có nhiều kẻ săn mồi, nhưng kẻ thù nổi vật của hươu là sói. Sói săn hươu và ăn chúng. Mặc dù điều này có vẻ như là một vấn đề, nhưng sau tất cả, hươu có thể khá dễ thương, điều quan trọng đối với hệ sinh thái là giữ cho quần thể hươu được kiểm soát.
Không có sói, quần thể hươu phát triển và vượt qua các bãi chăn thả, điều này có thể dẫn đến sự tuyệt chủng của thực vật trong hệ sinh thái. Chó sói rất cần thiết để giữ cho quần thể hươu cân bằng.
- Ức chế – cảm nhiễm
Ức chế – cảm nhiễm là mối quan hệ trong đó 2 loài này sống bình thường nhưng lại gây hại cho nhiều loài khác. Ví dụ, trong quá trình phát triển của mình, khuẩn lam thường tiết ra các chất độc, gây hại cho các loài động vật sống xung quanh. Một số loài tảo biển khi nở hoa, gây ra “thủy triều đỏ” làm cho hàng loạt động vật không xương sống, cá, chim chết vì nhiễm độc trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua chuỗi thức ăn. Trong nhiều trường hợp, người cũng bị ngộ độc vì ăn hàu, sò, cua, cá trong vùng thủy triều đỏ.
Tóm tắt
Hệ sinh thái là một tập hợp của những sinh vật sống và vô sinh vật. Quang hợp là sự tương tác quan trọng nhất giữa các yếu tố sinh học và phi sinh học. Sự tương tác cộng sinh giữa các sinh vật sống bao gồm:
Hỗ sinh là khi cả hai sinh vật được hưởng lợi từ sự tương tác, chẳng hạn như địa y.
Hội sinh là khi một sinh vật được hưởng lợi nhưng sinh vật kia không được gì, chẳng hạn như cá ép và cá mập.
Ký sinh là một sinh vật có lợi và một sinh vật khác bị tổn hại, chẳng hạn như đỉa.
Quan hệ ức chế – cảm nhiễm là hai loài sống bình thường nhưng lại gây hại cho nhiều loài khác
Cuối cùng, các sinh vật có thể có các tương tác động vật ăn thịt – con mồi trong đó một sinh vật ăn một sinh vật khác.
